Τα εγκαίνια του Μουσείου σηματοδότησαν ο καθιερωμένος αγιασμός το πρωί στον χώρο του Μουσείου όπου περιλάμβανε χαιρετισμούς από εκπροσώπους των αρχών, τον πρόεδρο της Αναπτυξιακής κ. Παπαδεράκη, την μουσειολόγο κ. Γκαζή τον ιδρυτή κ. Δ. Καρτσάκη.

Διαβάστε παρακάτω την ομιλία του Δ.Καρτσάκη που περιγράφει αδρομερώς σημαντικούς σταθμούς της πορείας της πρότασης για τη δημιουργία του Μουσείου

Νεροκούρου, 6 Μάη 2006

Σεβασμιώτατοι, κ. Νομάρχα, κ. Βουλευτές, άρχοντες του τόπου, αγαπητοί συνάδελφοι κυρίες και κύριοι, καλώς ήλθατε στα εγκαίνια της Α΄ έκθεσης του Μουσείου Σχολικής Ζωής. Είναι η 1^η έκθεση με την οποία ξεκινάει τη λειτουργία του το Μουσείο.

Η διαδρομή είναι μεγάλη από το ξεκίνημα της για να φτάσουμε στη σημερινή μέρα, είναι πορεία 8 χρόνων που σηματοδότησαν την υπεράνθρωπη, πολλές φορές, προσπάθεια για τη δημιουργία του Μουσείου Σχολικής Ζωής.

Αυτές οι στιγμές είναι συναισθηματικά φορτισμένες όταν αναλογιστεί κανείς πως φτάσαμε έως εδώ, σήμερα η πρόταση δυο εκπαιδευτικών των υποφαινόμενων Καρτσάκη Δημητρίου και της Δρακάκη Μαρίας σε όλα αυτά τα χρόνια εξελίχθηκε, εμπλουτίστηκε μα πάνω από όλα αγκαλιάστηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση τον αξιότιμο Νομάρχη κ. Γ. Κατσανεβάκη, τον Πρόεδρο της Αναπτυξιακής κ. Α. Παπαδεράκη και να είμαστε υπερήφανοι για την πραγματοποίηση αυτού του ιερού σκοπού. Το όνειρο γίνεται πραγματικότητα!

Θα σταθώ συνοπτικά σε ορισμένους σημαντικούς σταθμούς που νομίζω πως συνέλαβαν αποφασιστικά για να πραγματοποιηθεί αυτό το έργο.

22 / 4 /1998

Πριν 8 χρόνια στείλαμε επιστολή στον προϊστάμενο της Α/θμιας Εκπ/σης Ν. Χανίων με κοινοποίηση στους προϊσταμένους του 1^ου, 2^ου και 3^ου γραφείου και στο σύλλογο Δ/λων και Ν/ γών Ν Χανίων. Με την επιστολή αυτή προτείναμε την ίδρυση του Σχολικού Μουσείου. Η αρχική σκέψη περιλάμβανε καταγραφή των Σχολικών κτηρίων του Νομού και του υλικού που υπάρχει σ’ αυτά, τη συγκέντρωση του σ’ ένα επιλεγμένο σχολικό κτήριο ανά επαρχία την ταξινόμηση του, τη συντήρηση του καθώς και τη διαμόρφωση κατάλληλων χώρων συγκέντρωσης και αρχειοθέτησης του.

Τα πέντε αυτά σχολεία θα είχαν το ρόλο τροφοδότη ενός μεγαλύτερου κεντρικού χώρου στην πόλη μας και αυτό να λειτουργούσε ως Σχολικό Μουσείο με ανάληψη πραγμάτων πρωτοβουλιών και δράσεων για το μαθητόκοσμο του νομού.

29 / 11 / 2000

Υποβολή βελτιωμένης πρότασης για τη δημιουργία Μουσείου Σχολικής Ζωής και εκπαιδευτικής διάρκειας στη Δ.Η.Π.Ε.Χ. (Δημοτικής Πολιτιστικής Επιχείρησης Χανίων) που περιείχε πιο συγκεκριμένους σκοπούς και στόχους.

Συγκεκριμένα η πρόταση μιλούσε για ένα πνευματικό ίδρυμα που η λειτουργία του δε θα περιορίζεται στον εκθεσιακό χαρακτήρα αντικειμένων και βιβλίων που σχετίζονται με την ιστορία της εκπαίδευσης, αλλά δράσεις όπως για παράδειγμα σχεδιασμό και εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ετήσιες εκδηλώσεις, τιμή σε συνταξιούχους εκπαιδευτικούς, δημιουργία εθελοντικής ομάδας με την επωνυμία «Δάσκαλοι χωρίς σύνορα», προβολή οργανωμένων πρωτοβουλιών εκπαιδευτικών ενός σχολείου, οργάνωση συνεδρίων, ημερίδων, εκθέσεων κ.α.

Παράλληλα το έτος 2000 αρχίζει ένας αγώνας δρόμου για την εξεύρεση χώρου όπου θα στέγαζε την ιδέα και ταυτόχρονα με επιστολές και ανακοινώσεις κάναμε γνωστή την πρόταση μας. Τα χρόνια αυτά δημοσιεύαμε και στον τοπικό τύπο «Χανιώτικα Νέα» ιστορίες κυρίως κλειστών Σχολείων του νομού μας με τον τίτλο «Ένα σχολείο … μια ιστορία» κι έτσι μ’ αυτό τον τρόπο γινόταν πιο συγκεκριμένη η πρόταση κρατώντας την διαρκώς στην επικαιρότητα.

Τα κτήρια που διέθετε ο Δήμος Χανίων δεν ήταν κατάλληλα για τη στέγαση του Μουσείου ή προορίζονταν για άλλη χρήση κι έτσι απευθυνθήκαμε στους περιαστικούς Δήμους.

29 / 1 / 2001

Μετά από συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ακρωτηρίου αποφασίστηκε να διατεθούν διάφοροι χώροι στη περιοχή Ακρωτηρίου για τη στέγαση του Μουσείου χωρίς να καρποφορήσει η πρόταση αυτή για άλλους λόγους που ποτέ δεν γνωρίσαμε.

Αρχές του 2002 προτείνεται ως καταλληλότερος χώρος το παλιό Διδακτήριο του Δημοτικού Σχολείου Νεροκούρου από τους πρωτεργάτες της ιδέας.

12 / 4 / 2002

Η Δ/νση Α/θμιας με έγγραφο της προς τον κ. Υπουργό Παιδείας το οποίο κοινοποίησε στη Δ/νση προσωπικού του Ο.Σ.Κ, του κ. Νομάρχη Χανίων και την Τ.Ε.Δ.Κ (Τοπική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων) υιοθέτησε την πρόταση για ίδρυση και λειτουργία Μουσείου Εκπαίδευσης και ιστορίας στο Νομό Χανίων με έδρα το παλιό Δημοτικό Σχολείο του Τοπικού Διαμερίσματος Νεροκούρου του Δήμου Ελ. Βενιζέλου. Σχολείο αυτό ήταν σε αχρηστία και είχε μείνει κλειστό λόγο της λειτουργίας νέου διδακτηρίου σε παρακείμενη οικοπεδική έκταση.

Εν τω μεταξύ την πρόταση υιοθέτησε η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και με απόφαση του Νομάρχη κ.Κατσανεβάκη συγκροτήθηκε Συντονιστική Επιτροπή με επικεφαλής τον Αντινομάρχη κ. Παύλο Ροζάκη το Δ/θντή Α/θμιας Εκπαίδευσης Γιάννη Λουπάκη τη δημοτική σύμβουλο του Δήμου Ελ. Βενιζέλου κ. Νίκη Αποστολάκη την αρχιτέκτονα της Δ/νσης Τεχνικής Υπηρεσίας κ. Αναστασία Καυκά την προϊσταμένη του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης κ. Ζαχαρένια Σημαδηράκη και τους Δασκάλους κ. Μαρία Δρακάκη και κ. Δημήτρη Καρτσάκη. Ο κύριος στόχος της επιτροπής ήταν ο συντονισμός η εποπτεία, η οργάνωση και η υλοποίηση της ίδρυσης και λειτουργίας του Μουσείου Σχολικής Ζωής και ειδικότερα η επιτροπή θα στοχεύει:

• Στη συλλογή και καταγραφή του υλικού που θα διαφυλαχθεί στο Μουσείο (σχολικά αρχεία, βιβλία, αντικείμενα και τεκμήρια του σχολικού χώρου κ.α)

• Στην ευαισθητοποίηση του κοινού για την ενίσχυση του έργου του μου μουσείου με οργάνωση σχετική εκδηλώσεων (εκθέσεις, ημερίδες, σεμινάρια, έκδοση εντύπων κ.α).

• Στην προετοιμασία της διαδικασίας για τη δημιουργία νομικού προσώπου του Μουσείου.

• Στην πρόβλεψη και επίσπευση της ανακαίνισης του Δημοτικού Σχολείου Νεροκούρου.

• Στην οργάνωση του χώρου εσωτερικά κι εξωτερικά με την προοπτική το Μουσείο να μετεξελιχθεί σ’ ένα δυναμικό πνευματικό ίδρυμα, ερευνητικό και εκπαιδευτικό κέντρο, που η λειτουργία του, δεν θα περιορίζεται στον εκθεσιακό χαρακτήρα αντικειμένων κα βιβλίων που σχετίζονται με την ιστορία της εκπαίδευσης, αλλά θα επεκτείνεται και σε άλλες δράσεις κ.λ.π. υποδομές στον περιβάλλοντα χώρο, ενώ συγχρόνως έχει ξεκινήσει η διαδικασία

Αύγουστος 2004

Οι εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου του παλαιού Δημοτικού Σχολείου τελειώνουν. Στη πορεία υλοποίησης του έργου έγινε μελέτη του εσωτερικού χώρου των αιθουσών του κτηρίου από μουσειολόγο. Ενώ το θέμα της νόμιμης υπόστασης και της λειτουργικής του δομής έχει αναλάβει νομικός η οποία συνεργάζεται με την επταμελή επιτροπή και σύντομα δημιουργείται η νομική του μορφή καθώς και το καταστατικό λειτουργίας του Μουσείου.

Από το 2005 γίνονται ενέργειες για συμπληρωματικές εργασίες σε λειτουργικές προμήθειας εξοπλισμού επίπλωσης του Μουσείου. Η παραπέρα διαχείριση, οργάνωση και λειτουργία του Μουσείου έχει ανατεθεί στην Αναπτυξιακή νομού Χανίων Α.Ε. με τον πρόεδρο της Αντώνη Παπαδεράκη η οποία σε συνεργασία με την επταμελή επιτροπή επιμελείται της συνολικής προσπάθειας.

1 / 3 / 2005

Ο Νομάρχης Χανίων Γιώργος Κατσανεβάκης στέλνει επιστολή στο Υπουργείο Παιδείας και τον Ο.Σ.Κ. για παραχώρηση εξοπλισμού με εποπτικά μέσα που θα συμβάλουν αποτελεσματικά στη λειτουργία του Μουσείου. Αίτημα που στο αμέσως χρονικό διάστημα έγινε δεκτό και ικανοποιήθηκε στέλνοντας ο Ο.Σ.Κ. Η/Υ, γραφείο και καρέκλα Δ/ντή και 20 καρέκλες πτυσσόμενες συνεδριάσεων.

9 / 5 / 2005

Από τη Δ/νση Π/θμίας Εκπαίδευσης και τον Δ/ντή κ. Ιωάννη Λουπάκη. στέλνεται επιστολή προς τους Δ/ντές των Δημοτικών Σχολείων του νομού, τους προϊσταμένους Νηπιαγωγείων και προέδρων των Συλλόγων Γονέων για Συλλογή υλικού για το Μουσείο Σχολικής Ζωής.

Άνοιξη 2005

Εγκρίνεται ο κανονισμός λειτουργίας του Μουσείου από την Αναπτυξιακή Α.Ε και τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση
Προωθείται η δημιουργία Συλλόγου Φίλων του Μουσείου Σχολικής Ζωής.
Πραγματοποιείται μελέτη διαμόρφωσης χώρου από τον Ο.Α.Δ.Υ.Κ. ενώ επίκειται η δημοπράτηση του έργου.
Προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί διαγωνισμός για την ανάθεση των γραφιστικών και των εντύπων του Μουσείου.

Καλοκαίρι 2005

Δημοπρατείται το έργο ανάπλασης εξωτερικού χώρου και ξεκινούν εργασίες τον Οκτώβριο του 2005 και οι οποίες ολοκληρώθηκαν αυτές τις μέρες.

Παράλληλα αρχίζει μια συστηματική ενημέρωση των Δήμων του νομού ενώ συγχρόνως γίνονται επισκέψεις από εθελοντικές ομάδες στα κλειστά κυρίως Σχολεία όπου εντοπίζονται και συλλέγονται υλικά Σχολικής Ζωής για τον εμπλουτισμό της Συλλογής του Μουσείου. Εδώ να αναφέρουμε πως από τα 160 περίπου κλειστά Σχολεία του νομού έχουμε επισκεφτεί τα μισά περίπου και η ερεύνα αυτή συνεχίζεται. Επίσης προτείνουμε χρήσεις για ορισμένα Σχολεία που διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές με αξιοποίηση το εποπτικού και εκπαιδευτικού υλικού που διαθέτουν το οποίο βρίσκεται διάσπαρτο εντός και εκτός των Σχολείων αυτών σε άθλια κατάσταση και καταστρέφεται ή εξανεμίζεται με τη πάροδο του χρόνου.

27 / 2 / 2006

Πραγματοποιείται ενημερωτική συνάντηση για τις μέχρι τότε προσπάθειες δημιουργίας του Μουσείου και τη συμβολή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των εκπαιδευτικών πνευματικών και πολιτιστικών δυνάμεων του τόπου.

Φεβρουάριος 2006

Η τελική μουσειολογική μελέτη ανατίθεται σε δύο μουσειολόγους από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου η κ. Μαρία Οικονόμου και από το Πάντειο Πανεπιστήμιου η κ Ανδρομάχη Γκαζή, οι οποίες αναλαμβάνουν και τη δημιουργία της Α΄ περιοδικής έκθεσης με την οποία σήμερα εγκαινιάζεται το Μουσείο. Παράλληλα αναλαμβάνουν και δύο συντηρήτριες οι οποίες εργάστηκαν και εργάζονται για να αποκαταστήσουν ορισμένες φθορές των εκθεμάτων ενώ συντηρούν μέρος των αντικειμένων της Συλλογής του Μουσείου.

Κυρίες και κύριοι,

η σημερινή ημέρα δε μοιάζει με τις άλλες!

Είναι η αρχή μιας νέας δυναμικής πορείας του Μουσείου μας.

Ποτέ ο δρόμος δεν είναι γεμάτος με ροδοπέταλα, είναι δύσκολος και αυτό μας κάνει πιο δυνατούς να προχωρήσουμε. Η λειτουργία του Μουσείου θα περιλαμβάνει:

α) ωράριο λειτουργίας 9-1 καθημερινά εκτός Κυριακής και απογεύματα 6 – 8.30 μ.μ Δευτέρα και Τετάρτη.

β) Τις ώρες αυτές θα έχουν τη δυνατότητα να μας επισκέπτονται μαθητές ενώ παράλληλα θα πραγματοποιούνται παιδαγωγικές δραστηριότητες.

γ) Οι μαθητές θα επισκέπτονται το χώρο δωρεάν και η κάθε επίσκεψη θα διαρκεί περίπου 2 ώρες. Άρα καθημερινά θα μπορούμε να δεχόμαστε μέχρι 2 τμήματα Σχολείων.

Θα λειτουργεί ένα μικρό κυλικείο για τα διαλείμματα. Ο αύλειος χώρος θα διατίθεται και για οργανωμένα παιχνίδια.

Θα υπάρχει ένας κανονισμός επίσκεψης ο οποίος θα πρέπει απαραίτητα να τηρείται. Ακόμα θα ξεκινήσουμε ένα μικρό πωλητήριο αντίγραφων της Συλλογής του Μουσείου ενώ στη πορεία το πωλητήριο θα εμπλουτιστεί περισσότερο.

Ευχαριστούμε την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση.

Ευχαριστούμε τον Δήμο Ελευθερίου Βενιζέλου.

Ευχαριστούμε τους κατοίκους Νεροκούρου.

Ευχαριστούμε τους συνταξιούχους Διδασκάλους.

Ευχαριστούμε τους Διευθυντές των Σχολείων.

Ευχαριστούμε τους δωρητές, που μας εμπιστεύτηκαν και βασικά τα δύο παιδιά μας Καλλιόπη και Νίκο για τον χρόνο που τους στερήσαμε προκειμένου να τον αφιερώσουμε στην προσπάθεια της δημιουργίας του Μουσείου.

Σας ευχαριστούμε για την προέλευση σας και σας καλούμε να στηρίξετε την προσπάθεια αυτή με όποιο πρόσφορο μέσο διαθέτετε.

Να είστε όλοι καλά!

(Ομιλία Καρτσάκη Δημήτρη ιδρυτικού μέλους)

Αλλά η ημέρα των εγκαινίων περιλάμβανε επίσης και εσπερίδα στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων με θέμα την Ιστορία της Εκπαίδευσης με κύριο ομιλητή τον αείμνηστο ιστορικό της Εκπαίδευσης Αλέξη Δημαρά και ομιλία της ιδρύτριας Μ. Δρακάκη με τίτλο «Τάξη όπως.. ταξιδεύω για τη σύγχρονη παιδαγωγική προσέγγιση της καθημερινής σχολικής πράξης με βάση τη θεωρία πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner.

Ο αείμνηστος ιστορικός Αλέξης Δημαράς στην ομιλία του στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων στις 10 Μάη 2006 στην επίσημη εκδήλωση των εγκαινίων του Μουσείου Σχολικής Ζωής έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον κρίσιμο ρόλο των «μικρών» της σχολικής ζωής στην ιστορία της εκπαίδευσης επιδοκιμάζοντας την επιλογή του ονόματος του Μουσείου «ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΖΩΗΣ».

[…]Μικρά με αυτή την έννοια είναι π.χ. όλα όσα συμβαίνουν στη σχολική τάξη από τη στιγμή που ο δάσκαλος κλείνει πίσω του την πόρτα της. Τα “μικρά” συνεπώς είναι εκείνα στα οποία καταλήγει η πυραμίδα της ανασύνθεσης του παρελθόντος. Παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία υφής , μεγεθών και περιεχομένου. Από τις σημειώσεις ενός μαθητή στο βιβλίο του ως την ιστορία των εκπαιδευτηρίων μιας περιοχής - από την κάτοψη μιας σχολικής αίθουσας ως τις αναμνήσεις ενός γερο -δασκάλου. Ακριβώς όμως αυτή η ποικιλία - γοητευτική σε πρώτο επίπεδο επαφής-επιβάλλει να προσεγγίζονται με ιδιαίτερη προσοχή όταν χρησιμοποιούνται σε γενικές εκτιμήσεις ώστε να μην εκτιμάται η εξαίρεση ως κανόνας, να μην εξάγονται ως αυθαίρετα συμπεράσματα, να μην εκλαμβάνεται το μέρος ως όλον».