H εκπαιδευτική μουσειοσκευή «Εργαλεία έμπνευσης για έναν έξυπνο …Τύπο» που σχεδιάστηκε με σκοπό να αναπτύξει την επικοινωνιακή στρατηγική του Μουσείου Σχολικής Ζωής με αφορμή τη δεύτερη περιοδική έκθεση του Μουσείου με τίτλο: «Τύπος Ά-τυπος: Μαθητικές εφημερίδες και περιοδικά στην Κρήτη» η οποία εγκαινιάστηκε στις 31 Ιανουαρίου 2009. Η μουσειοσκευή φιλοδοξεί να προσεγγίσει διευρυμένο κοινό με διαφορετικά ηλικιακά, κοινωνικά και άλλα χαρακτηριστικά. Ανάλογα με τη διαχείρισή της θα συμβάλλει στην πλήρη προετοιμασία της επίσκεψης οργανωμένων ομάδων στο Μουσείο ή θα υποκαταστήσει αυτή την επίσκεψη χαρίζοντας μια αξιομνημόνευτη εμπειρία σε κοινό που δεν έχει τη δυνατότητα πρόσβασης στο συγκεκριμένο Μουσείο. Για το λόγο αυτό εμπεριέχει πολλαπλό υλικό με πρωτότυπες και καινοτόμες προτάσεις που αξιοποιούν τις ΤΠΕ και οδηγούν τους χρήστες της με αφετηρία το θέμα της έκθεσης σε νέα πεδία επικοινωνίας και έκφρασης.
Τα καινοτόμα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης μουσειοσκευής εστιάζονται αρχικά σε συγκεκριμένα συστατικά του περιεχομένου της, αλλά και στις προτάσεις[1] της δημιουργού της για τη διαχείρισή τους. Συγκεκριμένα η αξιοποίηση των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας με φορητό υπολογιστή, ψηφιακή φωτογραφική μηχανή, ψηφιακό δημοσιογραφικό κασετόφωνο, δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο, πρόταση συγκεκριμένου εκπαιδευτικού λογισμικού με ιδιότητες διάδρασης ορίζεται ως το πρώτο καινοτόμο χαρακτηριστικό της. Για πρώτη φορά στα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας μουσειοσκευή θα περιέχει απτές δυνατότητες των ΤΠΕ.
Δεύτερο καινοτόμο στοιχείο ότι εμπεριέχει ερωτηματολόγιο αξιολόγησης –ανατροφοδότησης για τους χρήστες το οποίο διαφοροποιείται προς αυτούς που επισκέφτηκαν το Μουσείο και προς αυτούς δεν είχαν τη δυνατότητα. Στόχος του ερωτηματολογίου να διερευνήσει και να κατανοήσει την ταυτότητα και τις ανάγκες των ομάδων που θα χρησιμοποιήσουν τη μουσειοσκευή ώστε το Μουσείο να λειτουργήσει βελτιωτικά στο μέλλον ή και κατά τη διάρκεια της έκθεσης για την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του
Τρίτο καινοτόμο στοιχείο της μουσειοσκευής είναι ότι σχεδιάστηκε με κυρίαρχο σκοπό την ανάπτυξη μεν της επικοινωνιακής στρατηγικής του Μουσείου Σχολικής Ζωής[2], αλλά παράλληλα υποστηρίζει τη συνέργεια και την ανατροφοδότηση δύο διαφορετικών Μουσείων δηλαδή παραπέμπει και στην επίσκεψη και γνωριμία με το Μουσείο Τυπογραφίας με το οποίο γειτνιάζει χωρικά και το περιεχόμενό του ενισχύει στην προκειμένη περίπτωση τη θεματική της έκθεσης.
Επίσης καινοτόμο στοιχείο αποτελεί η δυνατότητα επιλεκτικής χρήσης των τμημάτων της μουσειοσκευής ανάλογα με τις ανάγκες, τα ενδιαφέροντα και την ηλικία των χρηστών μέσα από μια ποικιλία προτάσεων [3]που αναπτύσσουν τη συγκλίνουσα νόηση και λειτουργούν ως αφετηρίες έκφρασης και επικοινωνίας σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.
Η δόμηση ουσιαστικής γνώσης διασυνδέεται με την κριτική σκέψη. Κριτική σκέψη και γνώση μπορούν από κοινού να αναπτύσσονται, όταν παρέχεται στα άτομα η δυνατότητα παραγωγής πρωτότυπου λόγου, πρωτότυπης προσέγγισης και ερμηνείας στοιχείων της πραγματικότητας, σε πλαίσιο αποδοχής εναλλακτικών ερμηνειών καθώς και της γενικότερης θεμελιώδους αρχής κάθε επιστημονικού εγχειρήματος, ότι βάση κάθε νέας γνώσης είναι ένα νέο ερώτημα και ότι κάθε νέα γνώση είναι ανοικτή σε έλεγχο, τροποποίηση, ακόμα και αναίρεση υπό το φως νέων ερωτημάτων ή νέων δεδομένων.
Με αυτό το σκεπτικό επιδίωξη της δημιουργού της μουσειοσκευής είναι η έμφαση στην ποιότητα της γνώσης που μπορεί να δομηθεί με βάση την επεξεργασία ερωτημάτων μάλλον αντί με την παροχή κλειστών απαντήσεων, με την παραγωγή πρωτότυπου λόγου και το διάλογο, με βάση το δημιουργικό νου των υποκειμένων, ο οποίος ανατροφοδοτεί και ανατροφοδοτείται από τη φαντασία και κάθε σωματική, αισθητηριακή, συναισθηματική, ψυχική και κοινωνική ικανότητά τους.
Αν κάθε ομάδα, κάθε χρήστης, ανακαλύψει στο πακέτο στοιχεία που τον ενδιαφέρουν και θα ήθελε να δοκιμάσει να τα ενεργοποιήσει με δικό του σενάριο και δικές τους προεκτάσεις εκτός από εκείνες που προτείνονται ενδεικτικά, η μουσειοσκευή έχει εκπληρώσει απόλυτα το σκοπό της δημιουργίας της.
[1] Οι προτάσεις για τη διαχείριση κάθε συστατικού της μουσειοσκευής αναλύονται στο ειδικό έντυπο για τον εμψυχωτή
[2] Το Μουσείο Σχολικής Ζωής ιδρύθηκε από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Χανίων το 2006, επί νομαρχίας Γιώργου Κατσανεβάκη, μετά από σχετική πρωτοβουλίακαι πρόταση των εκπαιδευτικών Δημήτρη Καρτσάκη και Μαρίας Δρακάκη.Στεγάζεται στο παλαιό Δημοτικό ΣχολείοΝεροκούρου που βρίσκεται στο ομώνυμο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ελευθερίου Βενιζέλου, το οποίο ανακαινίστηκε από τη Ν.Α.Χ.και την Αναπτυξιακή Α.Ε. Νομού Χανίων, μετην καθοριστική συμβολή του τότε προέδρουτης, Αντώνη Παπαδεράκη.
Βασικός σκοπός του Μουσείου Σχολικής Ζωής είναι η αναζήτηση του εκπαιδευτικού και σχολικού παρελθόντος σε όλες τις περιόδους της τοπικής και γενικότερα της Κρητικής Ιστορίας, η επιστημονική ανάλυση, καταγραφή και διαφύλαξή του, καθώς και η σύνδεσή του με την εκπαιδευτική πραγματικότητα του σήμερα και του αύριο. Όραμά του είναι η ανάδειξη της κριτικής γνώσης και τη δια βίου μάθησης ως βασικών συστατικών της σύγχρονης παιδείας. (Δασκαλάκη Ε.,2008: online στο www.haniotika-nea.gr
[3] Οι επιμέρους στόχοι των δραστηριοτήτων της μουσειοσκευής ορίζονται στο παράρτημα στην αναλυτική παρουσίαση των προτάσεων για τον εμψυχωτή της μουσειοσκευής.
Η συγκεκριμένη μουσειοσκευή σχεδιάστηκε με κυρίαρχη την εκπαιδευτική της λειτουργία. Σκοπός της να προετοιμάσει, να προεκτείνει, να ανακεφαλαιώσει, να εμπλουτίσει, αλλά και να υποκαταστήσει την επίσκεψη στο Μουσείο Σχολικής Ζωής. Όμως δεν λειτουργεί μόνο ως μέσο επικοινωνιακής στρατηγικής του Μουσείου, αλλά και ως πρωτότυπο προϊόν που περιέχει εποπτικό υλικό κυρίως και που μπορεί να ενισχύσει το διδακτικό ρεπερτόριο του εκπαιδευτικού με προτάσεις και ιδέες δίνοντας τη δυνατότητα στους εκπαιδευόμενους χρήστες να αξιοποιούν και να αναπτύσσουν όλα τα είδη της νοημοσύνης.
Η μουσειοσκευή σχεδιάστηκε και απευθύνεται κατά προτεραιότητα σε ομάδες που έχουν δυσκολία πρόσβασης στο Μουσείο λόγω απόστασης και άλλων τεχνικών δυσκολιών. Επίσης σε ομάδες Πρωτοβάθμιας, Δευτεροβάθμιας και Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης χωρίς βέβαια να αποκλείονται και οι οικογένειες. Φιλόδοξος στόχος η μουσειοσκευή δυνητικά να προσελκύσει και τις τρεις γενικές κατηγορίες στις οποίες διακρίνεται συνήθως το κοινό των χώρων πολιτισμού δηλαδή τους συχνούς επισκέπτες, τους περιστασιακούς, αλλά και αυτούς που δεν επισκέπτονται αυτούς τους χώρους.
Μέλημα της εκπαιδευτικής και επικοινωνιακής πολιτικής του Μουσείου Σχολικής Ζωής (από την στιγμή της γέννησής του-2006 ) είναι να λαμβάνει υπ’ όψιν την ηλικία αλλά και τις ατομικές, κοινωνικές και πολιτισμικές ιδιαιτερότητες των ατόμων και των ομάδων στις οποίες απευθύνεται, χωρίς όμως να καταφεύγει σε μονοδιάστατες, απλοϊκές και εύπεπτες αφηγήσεις. Αντίθετα επιδιώκει να προκαλεί τη δημιουργική φαντασία και σκέψη των υποκειμένων, την ανάκληση, αξιοποίηση αλλά και τον έλεγχο προηγούμενων γνώσεων ή αντιλήψεων καθώς και να δημιουργεί έντονα συναισθήματα, απορία, έκπληξη, διάθεση για περαιτέρω αναζητήσεις, μέσα σε πλαίσιο κριτικού διαλόγου, ουσιαστικής ψυχαγωγίας και αισθητικής απόλαυσης. Έτσι θα μπορεί να προκαλεί πολλαπλά επίπεδα ανάγνωσης και κατανόησης και να ικανοποιεί παράλληλα, αν και με διαφορετικούς όρους, διαφορετικές ομάδες κοινού. Αυτή η συνθήκη συμφωνεί εξάλλου και με σύγχρονες εκπαιδευτικές και μουσειοπαιδαγωγικές απόψεις που υποστηρίζουν την από κοινού διερεύνηση της πραγματικότητας από άτομα και ομάδες διαφορετικής ηλικίας, διαφορετικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων και διαφορετικής εκπαιδευτικής, κοινωνικής και πολιτισμικής προέλευσης.
Επιδίωξη -πρόκληση η συγκεκριμένη μουσειοσκευή να διακινηθεί σε δομές της εκπαίδευσης με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Η σκοποθεσία της συγκεκριμένης μουσειοσκευής αναλύθηκε παραπάνω σε συνάρτηση με την παρουσίαση των καινοτόμων χαρακτηριστικών της . Ωστόσο η ονοματοθεσία της σκόπιμα επιλέχτηκε να υπονοεί το θέμα της έκθεσης του Μουσείου Σχολικής Ζωής (τύπος), αλλά και να παραπέμπει σε δημιουργικές διαδικασίες (εργαλεία έμπνευσης) μια και η παραγωγή ενός μαθητικού εντύπου είτε συμβατικό είναι είτε ψηφιακό , είτε τυπικό είναι είτε άτυπο ανέκαθεν προϋπέθετε έμπνευση , φαντασία και οπωσδήποτε κάποια μέσα –εργαλεία. Επίσης να δώσει τη δυνατότητα της προσέγγισης της γνώσης μέσα από την ψυχαγωγία αφυπνίζοντας το ενδιαφέρον κάθε χρήστη της. Η αφύπνιση βέβαια του ενδιαφέροντος δύναται να επιτευχθεί κυρίως μέσω του διαμεσολαβητή-εμψυχωτή της μουσειοσκευής ο οποίος θα συμβάλλει καθοριστικά ώστε η ερμηνεία της μουσειοσκευής να συναντήσει την προσωπική ανάγνωση του κοινού της η οποία εμπεριέχει τις εμπειρίες του, τις προϋπάρχουσες γνώσεις του, τις πεποιθήσεις του. Σκοπός της μουσειοσκευής η διαδικασία της μάθησης που θα υποκινήσει να είναι μια ενεργητική διαδικασία σύμφωνα με τη θεωρία του οικοδομισμού. Σύμφωνα με τον G.E. Hein η γνώση δεν αποτελεί κάτι ουδέτερο, που έρχεται στο άτομο από τα έξω, αλλά μια κατασκευή του ατόμου. Στην πράξη οι μαθησιακές καταστάσεις που στηρίζονται στον οικοδομισμό και που πραγματοποιούνται στο σχολείο, στο μουσείο ή αλλού, δίνουν τη δυνατότητα σε αυτούς που μαθαίνουν να κάνουν χρήση τόσο των χεριών όσο και του μυαλού τους για να αλληλεπιδρούν με τον κόσμο: να επεξεργάζονται, να πειραματίζονται, να καταλήγουν σε συμπεράσματα, να κατανοούν σε βάθος τα φαινόμενα με τα οποία έρχονται σε επαφή.
Το συγκριτικό πλεονέκτημα της συγκεκριμένης μουσειοσκευής εστιάζεται στο συνδυασμό ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης και στην αντιμετώπιση της διδασκαλίας όχι ως ομοιόμορφο σύνολο τεχνικών χειρισμών, αλλά ως δυναμικό πεδίο αλληλεπίδρασης. Η συγκεκριμένη μουσειοσκευή δε συνιστά θεματική ενότητα που συνδέεται ευκρινώς με τα διδακτικά αντικείμενα. Δεν περικλείει απλά ένα σύνολο ελκυστικών αντικειμένων, αλλά κυρίως εργαλεία σκέψης και κριτικής ικανότητας, αφορμές για δημιουργική μάθηση Προτείνει χειροπιαστές και δοκιμασμένες προτάσεις διδακτικής μεθοδολογίας, αλλά με την προοπτική ο εμψυχωτής να τις ξεπεράσει και να τις προσαρμόσει στο διδακτικό του ρεπερτόριο αλλά και στις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα της ομάδας του. Μάλιστα όσο πιο γρήγορα και πιο δημιουργικά υπερβεί αυτό το αρχικό υλικό υλοποιώντας τις διδακτικές αρχές που επενδύθηκαν σε αυτό με εναλλακτικούς τρόπους τόσο πιο επιτυχημένη θα πρέπει να θεωρηθεί η χρήση του. (Θεοδωρίδης Μ.2004, online στο www.prmelina.gr) Το συγκριτικό της πλεονέκτημα δεν έγκειται τόσο στην ποικιλία των συστατικών της (απλά αντικείμενα έως προηγμένες συσκευές των ΤΠΕ), όσο στη δυνατότητα ανοιχτών επιλογών από τον ερμηνευτή και στην αναίρεση της χειραγώγησης της διδακτικής διαδικασίας από ένα απαραβίαστο πλαίσιο συγκεκριμένων και προκατασκευασμένων διαδρομών. Οι δράσεις, η χρήση των αντικειμένων και των συσκευών οργανώνονται και προτείνονται στη μουσειοσκευή με σκοπό να τροφοδοτήσουν τη σκέψη και να αναδείξουν ποικίλους τρόπους έκφρασης και επικοινωνίας. Η δόμηση ουσιαστικής γνώσης διασυνδέεται με την κριτική σκέψη. Κριτική σκέψη και γνώση μπορούν από κοινού να αναπτύσσονται , όταν παρέχεται στα άτομα η δυνατότητα παραγωγής πρωτότυπου λόγου, πρωτότυπης προσέγγισης και ερμηνείας στοιχείων της πραγματικότητας, σε πλαίσιο αποδοχής εναλλακτικών ερμηνειών καθώς και της γενικότερης θεμελιώδους αρχής κάθε επιστημονικού εγχειρήματος, ότι βάση κάθε νέας γνώσης είναι ένα νέο ερώτημα και ότι κάθε νέα γνώση είναι ανοικτή σε έλεγχο, τροποποίηση , ακόμα και αναίρεση υπό το φως νέων ερωτημάτων ή νέων δεδομένων.
Με αυτό το σκεπτικό επιδίωξη της δημιουργού της μουσειοσκευής είναι η έμφαση στην ποιότητα της γνώσης που μπορεί να δομηθεί με βάση την επεξεργασία ερωτημάτων μάλλον αντί με την παροχή κλειστών απαντήσεων, με την παραγωγή πρωτότυπου λόγου και το διάλογο, με βάση το δημιουργικό νου των υποκειμένων, ο οποίος ανατροφοδοτεί και ανατροφοδοτείται από τη φαντασία και κάθε σωματική, αισθητηριακή, συναισθηματική, ψυχική και κοινωνική ικανότητά τους.
Αν κάθε ομάδα, κάθε χρήστης, ανακαλύψει στο πακέτο στοιχεία που τον ενδιαφέρουν και θα ήθελε να δοκιμάσει να τα ενεργοποιήσει με δικό του σενάριο και δικές τους προεκτάσεις εκτός από εκείνες που προτείνονται ενδεικτικά, η μουσειοσκευή έχει εκπληρώσει απόλυτα το σκοπό της δημιουργίας της.
Παλαιό Δημοτικό Σχολείο Νεροκούρου
τηλ. 28210 74764
email: [email protected]
ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ ΝEWSLETTER ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ
© 2023 MΟΥΣΕΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΖΩΗΣ
All rights reserved
By Inglelandi Digital Agency